بررسی آزمایشگاهی اثر پوشش سنگ ریزه سطحی بر ضریب زبری، تنش برشی و تلفات خاک

Authors

فرخ اسدزاده

استادیار گروه علوم خاک دانشگاه ارومیه سلمان میرزایی

دانشجوی دکتری علوم خاک دانشگاه شهرکرد منوچهر گرجی

دانشیار گروه علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران علی جعفری اردکانی

عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

abstract

شرایط سطح خاک مانند زبری، ساختمان، پوشش گیاهی و پوشش سنگ­ریزه اهمیت زیادی در کنترل نفوذ آب به خاک، رواناب و فرسایش خاک دارد. پوشش سنگ­ریزه سطحی به طور مستقیم فرآیندهای فرسایش را به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک که پوشش گیاهی کمی دارند، تحت تاثیر قرار می­دهد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی آزمایشگاهی اثر پوشش سنگ­ریزه سطحی بر میزان تلفات خاک و خصوصیات هیدرولیکی جریان نظیر ضریب زبری و تنش برشی در یک نمونه خاک لسی از استان گلستان بود. در این تحقیق، شبیه­سازی رواناب با استفاده از یک فلوم 5/0×6 متر و در شیب ثابت سه درصد انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف پوشش سنگ­ریزه (­صفر، 10، 20 و 30 درصد) و دبی جریان­های سطحی (­4-10×5/0، ­4-10×1و ­4-10×5/1 مترمکعب در ثانیه) بودند. براساس نتایج، با افزایش پوشش سنگ­ریزه از صفر به 30 درصد در دبی­های جریان ­4-10×5/0، ­4-10×1و ­4-10×5/1، به ترتیب سرعت نسبی جریان 9/68، 74/67 و 9/70 درصد کاهش یافت. مقادیر ضریب زبری و تنش برشی نسبی با افزایش پوشش سنگ­ریزه به صورت خطی (99/0=r2) افزایش یافت. علاوه بر آن، با افزایش پوشش سنگ­ریزه از صفر به 30 درصد، مقدار تلفات خاک نسبی در دبی جریان­های ­4-10×5/0، ­4-10×1و ­4-10×5/1 به ترتیب 0/85، 7/83 و 6/73 درصد کاهش یافت. کاهش تلفات خاک رابطه نمایی (98/0=r2) با پوشش سنگ­ریزه را نشان داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی آزمایشگاهی اثر تغییر تراکم پوشش گیاهی شاخه‌ای بر ضریب زبری مانینگ

  ضریب زبری پوشش گیاهی یکی از پارامتر­های مهم در مطالعه­ی ویژگی­های جریان رودخانه­ای می­باشد. این ضریب بستگی به عمق جریان، سرعت جریان و وضعیت تراکم و نوع پوشش گیاهی دارد. با انجام آزمایش در یک کانال آزمایشگاهی می­توان تغییرات ضریب زبری را با توجه به شرائط جریان، نوع و تراکم پوشش در حالتی که پوشش گیاهی در بستر و سیلاب دشت­ها مستغرق می­باشد، بررسی نمود. ضریب زبری ناشی از پوشش گیاهی شاخه­ای پلاستی...

full text

اثر تنش برشی بر جدایش امواج برشی تحلیلی آزمایشگاهی

رفتار موج برشی در عبور از محیط ناهمسانگرد موضوعی است که به‌عنوان یکی از نمونه‌های بارز ناهمسانگردی سرعتی، ذهن پژوهشگران علوم زمین را به خود مشغول کرده است. پدیده جدایش امواج برشی که شاید بزرگ‌ترین نتیجه شناخته شده عبور موج برشی از هرگونه ناهمسانگردی باشد، می‌تواند اطلاعات بسیار مفیدی از ویژگی‌های ناهمسانگردی در اختیار محققین قرار دهد. در این مطالعه، تأثیر تنش برشی بر نحوه تغییر پارامترهای اصلی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات کاربردی خاک

جلد ۲، شماره ۱، صفحات ۱۵-۲۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023